بهترین دوبلورهای ایران: ۵ صدای جادویی تاریخ دوبله ایران

دوبله در ایران هنری است که با صداهای جادویی و ماندگارش، فیلم‌ها و شخصیت‌ها را برای نسل‌ها جاودانه کرده است. از صدای پرصلابت چنگیز جلیلوند که مارلون براندو را به ما شناساند تا لحن آرام ژاله کاظمی که ستاره‌های هالیوود را ایرانی کرد، این اسطوره‌ها بخش مهمی از تاریخ سینمای ایران هستند. در این مقاله، ۵ صدای برتر تاریخ دوبله ایران را معرفی می‌کنیم که با هنرشان، خاطرات ما را ساختند. همراه ما باشید تا یاد بهترین دوبلورهای ایرانی را گرامی بداریم!

 ۱. خسرو خسروشاهی: صدای آل پاچینو در ایران

– تولد: ۷ مهر ۱۳۲۰، تهران.

– شروع فعالیت: ۱۳۴۱.

– آثار برجسته: پدرخوانده (آل پاچینو)، مرد بارانی (داستین هافمن)، وکیل مدافع شیطان.

– درگذشت: ۹ آبان ۱۴۰۲ (اعلام خداحافظی به دلیل بیماری).

خسرو خسروشاهی با صدای گرم و گیرایش، بیش از ۱۰۰ فیلم را دوبله کرد. او که در سال ۱۳۹۷ در جشنواره فجر مورد تقدیر قرار گرفت، به‌ویژه با گویندگی به جای آلن دلون و آل پاچینو شناخته می‌شود. خسروشاهی در سال ۱۴۰۲ به دلیل بیماری از دوبله خداحافظی کرد و جای خالی‌اش در این هنر حس می‌شود.

 ۲. منوچهر اسماعیلی: استاد تیپ‌سازی

– تولد و مرگ: ۸ فروردین ۱۳۱۸، کرمانشاه – ۳۱ مرداد ۱۴۰۱، کرج.

– شروع فعالیت: ۱۳۳۶.

– آثار برجسته: بن‌هور، رسالت (آنتونی کوئین)، پاپیون (استیو مک‌کوئین)، هزار دستان.

– افتخارات: تندیس زرین حافظ (۱۳۸۸)، تقدیر در جشنواره فجر (۱۳۹۶).

منوچهر اسماعیلی با توانایی منحصربه‌فردش در خلق صداهای متنوع، از شعبان بی‌مخ تا رضا تفنگچی در هزار دستان، به یکی از بزرگ‌ترین دوبلورهای ایران تبدیل شد. او که در سال ۱۴۰۱ بر اثر کرونا درگذشت، میراثی عظیم در دوبله به جا گذاشت.

 ۳. ناصر طهماسب: صدای سرد و مرموز

– تولد و مرگ: ۲۴ آذر ۱۳۱۸، جهرم – ۱۰ دی ۱۴۰۲، تهران.

– شروع فعالیت: ۱۳۴۰.

– آثار برجسته: شاینینگ (جک نیکلسون)، هزار دستان (ابوالفضل-علی نصیریان)، یوگی و دوستان.

– فعالیت‌های دیگر: بازیگری در من مادر هستم. 

ناصر طهماسب با صدای آرام و تیپ‌سازی بی‌نظیرش، از جک نیکلسون تا یوگی خرسه را زنده کرد. او که برادر ایرج طهماسب بود، در سال ۱۴۰۲ بر اثر سکته مغزی از دنیا رفت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

 ۴. ژاله کاظمی: ملکه دوبله زنان

– تولد و مرگ: ۱۳ فروردین ۱۳۲۲، تهران – ۱۲ فروردین ۱۳۸۳، واشنگتن دی‌سی.

– شروع فعالیت: دهه ۱۳۳۰ (ایتالیا).

– آثار برجسته: ساعت‌ها (نیکول کیدمن)، گویندگی به جای سوفیا لورن، الیزابت تیلور.

– ویژگی‌ها: اولین زن مدیر دوبلاژ در ایران.

ژاله کاظمی در دوران طلایی دوبله ایران، صدای ستاره‌هایی چون انگرید برگمن و جولی کریستی شد. او که پس از انقلاب مدتی از تلویزیون دور بود، در نهایت در ۶۱ سالگی بر اثر سرطان در آمریکا درگذشت.

 ۵. چنگیز جلیلوند: حنجره طلایی ایران

– تولد و مرگ: ۶ آبان ۱۳۱۹، شیراز – ۲ آذر ۱۳۹۹، تهران.

– شروع فعالیت: ۱۳۳۶.

– آثار برجسته: پدرخوانده (مارلون براندو)، گویندگی به جای رابرت دنیرو، محمدعلی فردین.

– افتخارات: دوبلور نمونه جهانی (۱۳۵۷).

چنگیز جلیلوند، معروف به “آقای دوبله ایران”، با صدای باصلابتش به‌ویژه در نقش‌های مارلون براندو درخشید. او که پس از انقلاب مدتی در آمریکا زندگی کرد، در سال ۱۳۹۹ بر اثر کرونا از دنیا رفت و در بهشت زهرا آرام گرفت.

 چرا این ۵ نفر انتخاب شدند؟

این پنج نفر نه تنها با صدایشان شخصیت‌ها را زنده کردند، بلکه با مدیریت دوبلاژ و خلاقیتشان، استانداردهای این هنر را در ایران بالا بردند. از تیپ‌سازی منوچهر اسماعیلی در هزار دستان تا صدای آرام ژاله کاظمی که زنان هالیوود را به خانه‌های ما آورد، هر یک بخشی از هویت دوبله ایران هستند. متأسفانه چهار نفر از آن‌ها دیگر در میان ما نیستند و خسرو خسروشاهی نیز از حرفه دوبله خداحافظی کرده است.

 تأثیر این صداها بر سینمای ایران

دوبله در ایران به لطف این اسطوره‌ها، از یک حرفه ساده به هنری پیچیده تبدیل شد. آن‌ها با صدای خود به فیلم‌های خارجی روح ایرانی بخشیدند و در آثار داخلی، شخصیت‌ها را ماندگار کردند. برای مثال، صدای چنگیز جلیلوند به جای محمدعلی فردین یا خسرو خسروشاهی به جای بیژن امکانیان، هنوز در ذهن مخاطبان زنده است.

حرف آخر

خسرو خسروشاهی، منوچهر اسماعیلی، ناصر طهماسب، ژاله کاظمی و چنگیز جلیلوند، پنج صدای جادویی هستند که دوبله ایران را به اوج رساندند. هرچند برخی از آن‌ها دیگر در میان ما نیستند، اما صدایشان در فیلم‌ها و خاطراتی که ساختند، جاودانه مانده است. شما کدام صدای دوبله را بیشتر دوست دارید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید و یاد این اسطوره‌ها را زنده نگه دارید!