انتقاد رضا کیانیان از بهروز وثوقی

 مقدمه: آغاز یک جنجال سینمایی

انتقاد رضا کیانیان از بهروز وثوقی، بازیگر سرشناس سینمای ایران، درباره بازی بهروز وثوقی در فیلم ماندگار گوزن‌ها، بحث‌های زیادی را در میان سینما دوستان به راه انداخته است. کیانیان که خود از چهره‌های برجسته نسل جدید بازیگری است، بازی وثوقی را «قدیمی» خوانده و معتقد است که او در نقش معتاد این فیلم، تنها به تقلید از واقعیت بسنده کرده و خلاقیت هنری به آن اضافه نکرده است. این نقد، بار دیگر نام بهروز وثوقی، ستاره‌ای که سال‌هاست از ایران دور است، را بر سر زبان‌ها انداخته و پرسش‌هایی درباره تفاوت‌های بازیگری دیروز و امروز مطرح کرده است. در این مقاله، به تاریخچه‌ی بازیگری این دو هنرمند، جزئیات نقد کیانیان، تحلیل بازی وثوقی و نظرات موافق و مخالف می‌پردازیم.

 بخش اول: بهروز وثوقی، افسانه‌ای از سینمای ایران

بهروز وثوقی، متولد ۱۳۱۶ در خوی، یکی از بزرگ‌ترین اسطوره‌های سینمای ایران است. او با نقش‌آفرینی در فیلم‌های ایرانی مانند قیصر، رضا موتوری، گوزن‌ها و داش آکل، به نمادی از بازیگری قدرتمند و تاثیرگذار تبدیل شد. وثوقی با همکاری کارگردانانی چون مسعود کیمیایی و علی حاتمی، نقش‌هایی خلق کرد که هنوز هم در ذهن مخاطبان زنده‌اند. او برای بازی در گوزن‌ها جایزه بز بالدار جشنواره جهانی فیلم تهران را دریافت کرد و به خاطر نقش‌آفرینی در قیصر، لقب «قیصر سینمای ایران» را از آن خود کرد.

وثوقی با تکیه بر روش‌های سنتی بازیگری، مانند زندگی با یک معتاد واقعی برای درک نقش در گوزن‌ها، توانست شخصیت‌هایی باورپذیر و ماندگار خلق کند. اما آیا این سبک بازیگری، همان‌طور که کیانیان می‌گوید، دیگر قدیمی شده است؟

 بخش دوم: رضا کیانیان، صدای نسل جدید بازیگری

رضا کیانیان، متولد ۱۳۳۰ در تهران، از دهه ۶۰ وارد سینما شد و با فیلم‌هایی چون آژانس شیشه‌ای و کیمیا به شهرت رسید. او با سبک بازیگری مدرن و توجه به جزئیات، جوایزی مانند بهترین بازیگر نقش دوم مرد برای آژانس شیشه‌ای از جشنواره فجر را کسب کرد. کیانیان همچنین در تئاتر و تلویزیون، از جمله سریال مختارنامه، خوش درخشیده است.

او به عنوان بازیگری که به نوآوری و خلاقیت در نقش‌آفرینی اهمیت می‌دهد، معتقد است که بازیگری باید فراتر از تقلید صرف از واقعیت باشد. این دیدگاه، ریشه نقد او به بازی وثوقی را تشکیل می‌دهد.

 بخش سوم: انتقاد تند کیانیان به وثوقی

رضا کیانیان در مراسمی در اسفند ۱۴۰۳ درباره بازی وثوقی در گوزن‌ها گفت: «قدرت بازیگری بهروز وثوقی غیرقابل انکار است، ولی بازی او قدیمی است. او در نقش معتاد، فقط یک معتاد واقعی را کپی کرده و چیزی به آن اضافه نکرده است.» او افزود: «من سوال می‌کنم، آن معتاد بود، شما چرا بازی‌اش کردید؟ شما به عنوان هنرمند چه چیزی به آن نقش آوردید؟»

کیانیان همچنین معتقد است که نقش معتاد وثوقی، پیش و پس از او تکرار شده و به کلیشه‌ای مانند شخصیت آتقی در سریال آینه عبرت تبدیل شده است. او این سبک را متعلق به بازیگری قدیمی می‌داند که در سینمای مدرن جایگاهی ندارد.

 بخش چهارم: تحلیل بازی وثوقی در گوزن‌ها

در فیلم گوزن‌ها به کارگردانی مسعود کیمیایی، وثوقی نقش سید، یک معتاد گرفتار در زندگی پرتلاطم را ایفا می‌کند. او برای این نقش، مدتی را با یک معتاد واقعی گذراند تا رفتار و حالاتش را به‌خوبی بازسازی کند. این روش، که به «متد اکتینگ» معروف است، در دهه‌های گذشته بسیار رایج بود و بازیگرانی چون مارلون براندو نیز از آن استفاده می‌کردند.

با این حال، کیانیان معتقد است که تقلید از واقعیت، بدون افزودن خلاقیت، نمی‌تواند یک نقش را به سطح بالاتری برساند. در مقابل، طرفداران وثوقی می‌گویند که او با همین روش، شخصیتی خلق کرد که هنوز هم پس از دهه‌ها، در یادها مانده است.

 بخش پنجم: نظرات موافق و مخالف با نقد کیانیان

نقد کیانیان موافقان و مخالفانی دارد. موافقان او معتقدند که بازیگری مدرن باید با خلاقیت و تخیل همراه باشد و تقلید صرف، دیگر جوابگوی نیازهای سینما نیست. آن‌ها کیانیان را نماینده نسلی می‌دانند که به دنبال نوآوری است.

در مقابل، مخالفان می‌گویند که بازی وثوقی در گوزن‌ها با توجه به زمان و امکانات آن دوره، شاهکاری است. آن‌ها معتقدند که وثوقی با نقش سید، احساسات عمیقی را به مخاطب منتقل کرد و این تاثیرگذاری، فراتر از بحث قدیمی یا مدرن بودن است.

 بخش ششم: بازیگری دیروز و امروز

این نقد، در واقع تضاد دو دیدگاه را نشان می‌دهد: بازیگری کلاسیک که بر تجربه زیسته و تقلید از واقعیت تکیه دارد، و بازیگری مدرن که به خلاقیت و تکنیک‌های جدید وابسته است. وثوقی نماینده نسل قدیم است که با روش‌های سنتی به موفقیت رسید، در حالی که کیانیان از نسلی می‌آید که نوآوری را اولویت می‌داند. این تفاوت، نه تنها در ایران، بلکه در سینمای جهان نیز دیده می‌شود.

 نتیجه‌گیری: دعوت به گفتگو

نقد رضا کیانیان به بهروز وثوقی، بیش از یک انتقاد شخصی، بازتاب‌دهنده تحولات بازیگری در گذر زمان است. آیا بازیگری مدرن واقعاً از سبک‌های قدیمی پیشی گرفته است؟ یا هر دوره ارزش‌های خاص خود را دارد؟ شما چه فکر می‌کنید؟ نظرات خود را در بخش کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید و در این بحث جذاب شرکت کنید.